Iz Crne Gore se u periodu od 2011-2021. godine odselilo preko 74.000 lica, što je broj stanovnika grada veličine Nikšića. Ovaj negativan trend nastavlja se i u 2022. godini, kada se prema podacima zvanične statistike iz Crne Gore odselilo 1.951 lice više nego što se doselilo.
To su podaci koje su Društvo statističara i demografa (DSD) i Centar za demokratsku tranziciju (CDT) predstavili u analizi „Zašto Crnoj Gori nije stalo do sopstvenog stanovništva?“.
U periodu od 2011-2021. godine, iz Crne Gore se odselilo 74.031 lica, a sa druge strane doselilo ukupno 66 409 lica. Stoga, ukupan migracioni saldo bio je negativan i iznosio je 7.622 za ovaj desetogodišnji period.
U prosjeku, godišnja imigracija u Crnoj Gori iznosila je 6.375 lica u periodu od 2011-2021. godine. Nakon ovog perioda broj imigranata se ubrzano povećava, posebno od marta 2022. godine, kada dolazi do značajnijeg priliva državljana Ukrajine i Rusije.
U prva tri mjeseca 2023. godine u Crnoj Gori boravak do 90 dana prijavilo je preko 64.000 državljana Rusije, preko 11 100 iz Turske i oko 5.000 državljana Ukrajine, a ako se uzmu u obzir već prethodno odobreni privremeni i stalni boravak, procjenjuje se da u Crnoj Gori registrovan privremeni ili stalni boravak ima preko 80.000 stranaca, što je 13% ukupne populacije. Imigracija predstavlja veliki potencijal za rast i razvoj našeg društva, ukoliko država stvori pretpostavke da sa njima upravlja u skladu sa međunarodnom praksom.
Koji dio stranaca, od 80.000 prisutnih, vidi Crnu Goru kao trajnije mjesto životnog i profesionalnog opredeljenja, ostaje nepoznanica.
Rastući trend odlazaka iz Crne Gore, usporila je pandemija 2020. godine, ali ipak emigracija prema državama EU i dalje je na visokom nivou (2 768 lica u 2020. godini). Od ukupnog broja prvi put izdatih boravišnih dozvola u 2021. godini, njih 65% izdalo je pet država: Njemačka (27,2%), Hrvatska (16,4%), Slovenija (9,4%), Luksemburg (8,4%) i Švedska (4,3%).
Dok značajan dio stanovništva migrira u cilju traženja posla van Crne Gore, raparlelno sa tim značajan broj stranaca dolazi u Crnu Goru iz istih razloga. Godišnja kvota za privremeni boravak i rad stranaca u posljednje tri godine nije se mijenjala i iznosila je 20 454, dok je broj odobrenih dozvola iznosio 27 634 u 2019. godini, 19 354 u 2020. godini, 20 580 u 2021. godini i 29 319 dozvole za privremeni boravak i rad stranaca u 2022. godini, što je za 8.739 ili 42,46% dozvola više u odnosu na isti period 2021. godine.
Za potpunije sagledavanje problema migracija, posebno strukture stanovništva koje odlazi iz Crne Gore, potrebna su detaljna istraživanja, kako bi kreatori politika i donosioci odluka mogli jasnije targetirati ključne probleme i predložiti programe zadržavanja i privlačenja stanovništva. Nažalost, Ministarstvo unutrašnjih poslova ne raspolaže tačnim podacima o broju iseljenih državljana niti o razlozima njihovog odlaska, jer oni koji odlaze iz Crne Gore ne odjavljuju prebivalište kako bi zadržali određena prava u Crnoj Gori, što otežava sagledavanje obima ukupne migracije. Stoga, sistemsko praćenje migracija predstavlja jedan od najvažnijih koraka za praćenje i analizu demografskih trendova i donošenja adekvatnih mjera populacione politike.